Choroba Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna zaliczana jest do nieswoistych zapaleń jelit (NZJ). Jej późnym powikłaniem może być rak jelita grubego. Choroba Leśniowskiego-Crohna jest chorobą autoimmunologiczną objawiającą się utratą masy ciała, anemią, biegunką, bólami brzucha. Proces zapalny toczy się w ścianach przewodu pokarmowego– od jamy ustnej do odbytu, a najczęściej koncentruje się w ostatnim odcinku jelita krętego.

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest schorzeniem przewlekłym o nieznanej przyczynie, której nie da się zapobiec. Wśród czynników ryzyka badacze wymieniają: dziedzicznie, czynniki immunologiczne i środowiskowe (bakterie jelitowe). Mimo, że całkowite wyleczenie choroby Leśniowskiego-Crohna nie jest możliwe, to odpowiednia terapia może zmniejszyć objawy, a nawetprowadzić do ich długotrwałego ustąpienia. Okresy remisji choroby mogą trwać miesiące a nawet lata.

Pierwsze wzmianki o choroby Leśniowskiego-Crohna datuje się na 850 rok, kiedy król Anglii Alfred zapadł na chorobę objawiającą się m.in. bólami brzucha, bólami podczas połykania oraz biegunką. Z opisów historycznych wynika, że na chorobę Leśniowskiego-Crohna najprawdopodobniej cierpiał również król Francji, Ludwik XIII, który zmarł w wieku 41 lat.

Nazwa choroby w polskiej medycynie wzięła się od nazwisk lekarzy ją badających. W 1904 roku warszawski chirurg, profesor Antoni Leśniowski przedstawił pracę o chorobie zajmującej jelito cienkie i grube, w której proces zapalny był szczególnie nasilony w końcowym odcinku jelita krętego. W 1932 roku amerykańcy lekarze Crohn, Ginzburg i Oppenheimer opublikowali pracę przedstawiająca nową jednostkę chorobową jelit. Praca podpisana była alfabetycznie i mimo że Crohn miał najmniejsze doświadczenie w dziedzinie badań nad tym typem nieswoistego zapalenia jelit to, jego nazwiskiem została nazwana choroba.

Możliwe objawy choroby Leśniowskiego-Crohna:

- ból brzucha i skurcze brzucha (ból dotyczy najczęściej dolnej części brzucha po prawej stronie, co bywa mylone zzapaleniem wyrostka robaczkowego), biegunka, ból w okolicy odbytu, krew w stolcu;

- zmniejszony apetyt i utrata masy ciała, niedożywienie, anemia;

- gorączka, zmęczenie;

- owrzodzenia i ból w jamie ustnej, zapalenie skóry, oczu i stawów;

- zapalenie wątroby lub dróg żółciowych.

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

Jak dotąd nie ma leków, które mogłyby wyleczyć chorobę Leśniowskiego-Crohna. Celem terapii jest: spowodowanie i utrzymywanie remisji, minimalizowanie skutków ubocznych leczenia i poprawa jakości życia. W leczeniu najczęściej stosowane są leki działające na układ odpornościowy, za to chorzy powinni odstawić leki zgrupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które mogą powodować zaostrzenie choroby. Około 70% pacjentów wymaga leczenia operacyjnego.

W terapii choroby Leśniowskiego-Crohna bardzo ważną rolę odgrywa dieta i zmiana stylu życia, w tym przede wszystkim rzucenie palenia. Uzależnienie od tytoniu jestuważane za przyczynę nieskuteczności leczenia uosób palących. Pacjenci powinni unikać infekcji i stresu. Ważne, aby chorzy nie dopuszczali do odwodnienia, zaburzeń elektrolitowwych, niedoboru żelaza czywitaminy B12. Suplementowane powinny być też wapń i witamina D. Osoby zchorobą Leśniowskiego-Crohna są bardziej narażone na osteoporozę. Istotne dla utrzymania zdrowia jest przestrzeganie terminów zaleconych badań kontrolnych.

Chorzy ze zwężeniami jelita powinni spożywać produkty zmniejszą zawartością błonnika pokarmowego i stosować obróbkę żywności zwiększającą jego tolerancję, czyli obieranie warzyw iowoców ze skórki, rozdrabnianie czy przedłużone gotowanie.

Ze względu na ryzyko wystąpienia raka jelita grubegochorzy na chorobę Leśniowskiego-Crohna co dwa lata powinni wykonywać kolonoskopię.

Choroba Crohna występuje częściej wkrajach uprzemysłowionych i przez długi czas była uznawana za chorobę ludzi młodych. Obecnie, coraz częściej diagnozuje się chorobę Leśniowskiegi-Crohna u osób po 60. roku życia i wśród dzieci. W Europie zapadalność wynosi około 5 na 100 000 osób rocznie ima tendencję wzrostową. W Polsce zarejestrowanych jest ponad 6000 chorych (dane z 2018 r.), ale uważa się są to dane znacznie zaniżone.