Edukacja

Modyfikowalne czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego

Kolonoskopia to oczywiście absolutna podstawa profilaktyki raka jelita grubego, jednak czy mamy w ogóle do dyspozycji jakieś inne praktyki, które mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na ten nowotwór? Oczywiście, że tak! W tym tekście przedstawimy najważniejsze z nich.

Czynniki ryzyka dzieli się na 2 zasadnicze grupy, czyli modyfikowalne i niemodyfikowalne. Jak sama nazwa wskazuje, czynniki modyfikowalne, to na które mamy wpływ poprzez swoje wybory i styl życia, dzięki czemu możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania na daną chorobę, np. dieta czy stosowanie używek. Czynniki niemodyfikowalne, to te, które choćbyśmy bardzo chcieli, to nie możemy nic zmienić w zakresie ich występowania i są to np. wiek czy nosicielstwo mutacji. W tym artykule skupimy się na czynnikach modyfikowalnych w kontekście raka jelita grubego.

Nadwaga i otyłość to istotne czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego, które również wiązane są z większym ryzykiem śmiertelności z powodu tego nowotworu. Otyłość zwiększa ryzyko nowotworzenia na kilka sposobów, m.in. przez przewlekły stan zapalny w organizmie czy nadmiar hormonów, które mogą stymulować komórki nowotworowe do wzrostu. Utrzymywanie odpowiedniej masy ciała jest więc ważne w kontekście profilaktyki nowotworów, nie tylko raka jelita grubego.

Cukrzyca typu 2 jest również związana z większym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego. Związek między tymi dwoma chorobami jest wciąż badany, ale wydaje się, że za zwiększone ryzyko mogą odpowiadać podwyższone poziomy insuliny oraz podobne czynniki ryzyka dla obu chorób (nadwaga czy brak aktywności fizycznej). Według badań, cukrzycy mają również gorsze prognozy przeżycia po diagnozie.

Pozostając w temacie metabolicznym, również dieta ma swój wpływ na zachorowania na nowotwory jelita. Spożywanie dużych ilości czerwonego mięsa (wołowina, wieprzowina, baranina czy wątróbka) oraz mięsa przetworzonego (np. parówki) może wiązać się z większym ryzykiem zachorowania. Ponadto, przygotowywanie mięsa poprzez smażenie czy grillowanie również ma swój udział w zwiększaniu ryzyka. Dlatego właśnie stosowanie zbilansowanej diety, z dużą ilością warzyw i owoców, pełnych ziaren i chudego mięsa może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania.

Choć zwykle kojarzymy palenie z rakiem płuca, to tytoń wpływa równie niekorzystnie na ryzyko zachorowania na raka jelita grubego; palenie zwiększa też ryzyko występowania polipów w jelicie grubym, a te mogą przejść transformację w zmiany nowotworowe. Alkohol również nie jest naszym przyjacielem w walce z nowotworami jelita grubego, bo nawet regularne spożywanie niewielkich ilości alkoholu było wiązane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania.

Z danych American Cancer Society wynika, że ponad połowa zachorwań na raka jelita grubego związana jest z modyfikowalnymi czynnikami ryzyka, więc tym bardziej zachęcamy do „wzięcia sprawy w swoje ręce” w kontekście profilaktyki tego nowotworu. Zdrowa dieta, ruch i brak używek to proste, ale skuteczne sposoby na zmniejszenie swojego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego.