Stomia

Stomia, czyli chirurgicznie wytworzone połączenie przewodu pokarmowego ze skórą, to słowo, z którym coraz częściej spotykamy się w przestrzeni publicznej. Jest ono często kojarzone z nowotworem jelita grubego, ale i innymi schorzeniami przewodu pokarmowego. Jakie są rodzaje stomii i do czego one służą? Wyjaśniamy w tym artykule.

Stomię najczęściej kojarzy się z workiem przyklejonym do skóry brzucha, do którego zbierany jest kał. Choć rzeczywiście tak stomia (a raczej worek stomijny) może wyglądać, to jednak rodzajów stomii jest kilka i nie zawsze musi tak wyglądać.

Idąc „od góry” przewodu pokarmowego, pierwszy rodzaj stomii z jakim możemy mieć doczynienia to gastrostomia, czyli połączenie żołądka ze skórą. Gastrostomia potocznie zwana jest PEGiem (z ang. percutaneous endoscopic gastrostomy; przezskórna endoskopowa gastrostomia) i wytwarzana jest w czasie endoskopii; po wytworzeniu połączenia między skórą a ścianą żołądka, wprowadzana jest specjalna rurka, która służy do dostarczania pacjentowi substancji odżywczych prosto do żołądka. Wskazania do założenia gastrostomii są szerokie i obejmują m.in. choroby nowotworowe, stany po udarach, chorobę Leśniowskiego- Crohna i inne; wszystkie te wskazania sprowadzają się do jednej głównej zasady, tzn. PEG zakładamy, gdy występują problemy z odpowiednim odżywieniem pacjenta drogą doustną. Zalecanymi pokarmami podawanymi przez PEG są produkty tzw. diety przemysłowej, czyli np. preparaty firmy Nutrica czy Fresenius Kabi.

Kolejnym przykładem stomii jest jejunostomia, czyli połączenie jelita czczego ze skórą, i tak jak gastrostomia, służy do odżywienia pacjenta. Jejunostomię również można wytworzyć endoskopowo, przez co zwana jest PEJ (przezskórna endoskopowa jejunostomia). PEJ zakłada się u pacjentów, u których żywienie do żołądka jest niemożliwe, np. po operacji wycięcia żołądka z powodu nowotworu.

Innym przykładem stomii, już nie odżywczej, a tzw. odprowadzającej, jest ileostomia, czyli połączenie jelita krętego ze skórą. Ileostomia jest wyłaniana np. przy całkowitym wycięciu jelita grubego lub gdy chirurg chce na pewien czas „odciążyć” zespolone jelito grube po operacji. Ileostomia zwykle wyłaniana jest po prawej stronie brzucha i do wystającego fragmentu jelita przykleja się worek stomijny, który zbiera treść jelitową. Ileostomia może być rozwiązaniem czasowym lub stałym.

Najbardziej znanym przykładem stomii jest prawdopodobnie kolostomia, czyli połączenie wytworzone między skórą a jelitem grubym. Kolostomia może być wyłoniona na różnych odcinkach jelita grubego, zależnie od wykonanej operacji i wskazań; tak jak inne stomie, może być rozwiązaniem stałym lub czasowym. Kolostomię wyłania się przy operacjach z powodu m.in. nowotworów jelita grubego i odbytnicy, choroby Leśniowskiego-Crohna, ostrej niedrożności jelita grubego i innych. Do skóry wokół wyłonionego końca jelita grubego doklejany jest specjalny worek stomijny, tak jak w przypadku ileostomii.

Warto również wspomnieć o urostomii, która jest chirurgicznym wytworzeniem połączenia skóry z układem moczowym, np. bezpośrednio przez wyłonienie moczowodów przez skórę (dość rzadko wykonywana) lub przez połączenie moczowodów do wyizolowanej pętli jelita krętego, która stanowi „zbiornik” na mocz (jego końcówka jest wyłoniona na zewnątrz przez skórę). Niestety pacjent nie ma kontroli nad tym zbiornikiem jak w przypadku pęcherza moczowego, więc konieczne jest stosowanie worka stomijnego. Urostomię stosuje się u pacjentów z niektórymi chorobami w obrębie układu moczowego oraz po operacjach w tym obszarze, które wymagały usunięcia pęcherza moczowego.

Pacjenci zwykle boją się perspektywy wyłonienia u nich stomii. Temat ten jest wstydliwy dla wielu, szczególnie dla osób niemających wcześniej do czynienia z tego typu sytuacjami. Ponadto, stomia może wydawać się ograniczająca nasze dotychczasowe życie: worek w końcu może być widać, a poza tym trzeba go opróżniać i wymieniać, co na pierwszy rzut oka nie wydaje się być komfortowe. Mimo wszystko, w miarę postępu medycyny, stomia przestała być traktowana jako ograniczenie; Stomicy (jak często nazywają się pacjenci ze stomią) wielokrotnie udowadniają, że życie ze stomią nie musi być mniej ekscytujące i pełne niż to bez stomii. Ze stomią można uprawiać sporty, pływać, podróżować, uprawiać seks, zajść w ciąże czy wejść na Kilimandżaro- możliwości są nieograniczone, gdy tylko pacjent dojdzie do siebie po zabiegu.

Po więcej informacji i porad na temat życia ze stomią serdecznie zapraszamy na stronę Fundacji STOMALife, której materiały pomogły przy pisaniu tego artykułu:https://stomalife.pl/