Wirtualna kolonoskopia

Wirtualna kolonoskopia

Podstawą diagnostyki chorób jelita grubego jest kolonoskopia. Ostatnio coraz więcej mówi się o wirtualnej wersji tego badania. Na czym ono polega i w jakich przypadkach jest ono wykorzystywane? Odpowiadamy w tym artykule.

W klasycznej kolonoskopii, lekarz wprowadza endoskop przez odbyt i w czasie badania ogląda za pomocą kamery wnętrze jelita grubego. Ponadto, w czasie badania możliwe jest wycięcie podejrzanych zmian. Wirtualna kolonoskopia jest natomiast badaniem opartym na promieniowaniu rentgenowskim. Polega ono na odtworzeniu trójwymiarowego obrazu jelita (ścian, jak i wnętrza) w komputerze na podstawie zdjęć rentgenowskich uzyskanych w czasie tomografii komputerowej. Inną nazwą tego badania jest kolonografia.

Badanie polega na wykonaniu serii zdjęć po uprzednim przygotowaniu jelita; kilka dni przed procedurą zalecana jest dieta płynna, a ponadto należy oczyścić jelito odpowiednimi środkami przeczyszczającymi, np. Fortrans. W zależności od ośrodka wykonującego badanie, wymagane może być podanie dożylnego środka kontrastowego lub połknięcie przez pacjenta specjalnej „papki” kontrastowej przed badaniem; informacje na ten temat powinien zawsze przekazać lekarz kierujący. Tuż przed rozpoczęciem badania, przez odbyt wprowadzana jest cienka rurka, dzięki której możliwe jest wypełnienie jelita powietrzem, co pozwala na jego lepszą wizualizację. Badanie wykonywane jest w dwóch pozycjach: na brzuchu i na plecach. W ciągu ok. 15 minut, wymagane zdjęcia są wykonywane za pomocą tomografu komputerowego, a następnie analizowane i odtwarzane przez komputer.

Kiedy zalecana jest wirtualna kolonoskopia? Badanie to może być przydatne w przypadku trudności w wykonaniu klasycznej kolonoskopii, np. ze względu na guz, który powoduje obstrukcję przewodu pokarmowego. Badanie to jest również coraz szerzej wykonywane w ramach diagnostyki raka jelita grubego, jako główne badanie radiologiczne. Wirtualna kolonoskopia z podaniem dożylnego środka kontrastowego może być również pomocna w ocenie przedoperacyjnej raka jelita grubego. Ponadto, może być ona alternatywą dla kolonoskopii w przypadku przeciwskazań do wykonania klasycznego badania.

Ze względu na brak aspektu endoskopowego, w czasie wirtualnej kolonoskopii, nie jest wymagana sedacja czy znieczulenie. Ponadto, badanie jest krótsze, ma zdecydowanie niższe ryzyko perforacji jelita i ogólnie jest lepiej tolerowane przez pacjentów. Ma ono jednak swoje minusy; niestety, w czasie tego badania nie jest możliwe pobranie wycinków biopsyjnych czy usunięcie polipów. Wirtualna kolonoskopia jest również badaniem z użyciem promieni rentgenowskich, a u pacjentów z uczuleniem na środki kontrastowe, może być ono niemożliwe do wykonania. Nie jest również rekomendowane, aby to badanie zastąpiło kolonoskopię jako badanie screeningowe, zarówno w populacji ogólnej, jak i wśród pacjentów obciążonych wyższym ryzkiem zachorowania na raka jelita grubego.

Należy jednak pamiętać, że zwykle w przypadku wykrycia podejrzanych zmian w czasie wirtualnej kolonoskopii, potrzebne może być wykonanie klasycznego badania, ze względu na brak możliwości pobrania wycinków do biopsji, których analiza jest konieczna do postawienia rozpoznania. Ponadto, część zmian może zostać pominięta przez komputer, jeżeli będą zbyt małe. Wirtualna kolonoskopia jest jedynie sztucznym odtworzeniem obrazu ścian jelita, więc możliwe są pominięcia niektórych zmian, jednak rozwój techniki pozwala na uzyskanie coraz dokładniejszych obrazów.