Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego

SIBO

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o znaczeniu mikroflory jelitowej, nie tylko w kontekście zdrowia przewodu pokarmowego, ale i innych narządów i układów. Wraz z rozwojem naszej wiedzy na temat bakterii jelitowej, coraz częściej rozpoznawany jest zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, czyli SIBO. Czym jest ta choroba i jak możemy ją leczyć?

Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (ang. small intestine bacterial overgrowth, SIBO) to stan w którym (jak sama nazwa wskazuje) występuje nadmierny wzrost bakterii, co powoduje różnego rodzaju dolegliwości, a ponadto może doprowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania. SIBO może dawać objawy takie jak: wzdęcie, przewlekła biegunka, zaparcie, ból brzucha czy uczucie pełności w jamie brzusznej.

Zaawansowane stadia choroby mogą objawiać się nie tylko w formie dolegliwości jelitowych. Zaburzenia wchłaniania i trawienia mogą prowadzić do utraty masy ciała czy nawet niedożywienia, a ponadto powstawania obrzęków. Zaburzenia wchłaniania witamin mogą skutkować objawami niedokrwistości, osteoporozy czy zaburzeń neurologicznych.

Czynniki ryzyka SIBO obejmują: nieprawidłowości anatomiczne (także zrosty po operacjach czy zwężania radioterapii), zaburzenia czynnościowe jelit (np. zespół jelita drażliwego), zaburzenia trawienia (np. w przewlekłym zapaleniu trzustki), niektóre leki (np. hamujące wydzielanie żołądkowe, opioidowe leki przeciwbólowe), marskość wątroby, podeszły wiek, niedobory odporności i inne.

Diagnostyka SIBO opiera się w dużej mierze na testach oddechowych np. z glukozą lub fruktozą. Testy oddechowe badają obecność i stężenie gazów (wodoru, metanu) w wydychanym powietrzu po obciążeniu daną substancją. Jeżeli w jelicie występuje rozrost bakteryjny, to po spożyciu danego cukru bakterie zaczną go fermentować w wyniku czego powstaje dany gaz w zwiększonych ilościach niż fizjologicznie.

Złotym standardem diagnostyki jest badanie mikrobiologiczne, opierające się na hodowli bakterii z dwunastnicy, które pobiera się w czasie gastroskopii. Co ciekawe, w badaniach endoskopowych i w wycinkach histopatologicznych zwykle nie stwierdza się istotnych zmian. Inne pomocne badania, to np. RTG (w celu wykrycia ewentualnych wad anatomicznych przyczyniających się do SIBO) czy badania laboratoryjne (szczególnie w zaawansowanych stadiach choroby).

Leczenie SIBO polega przede wszystkim na leczeniu przeciwbakteryjnym, czyli antybiotykoterapii. Inne istotne elementy terapii to m.in. usunięcie czynników ryzyka (np. operacja wad anatomicznych, zmiana leków etc.), odpowiednie żywienie (np. pomocna może być dieta FODMAP). Nie zaleca się stosowania probiotyków czy przeszczepu mikrobioty jelitowej.